Graffiti, maar ook vieze bestrating, slecht straatwerk, stickers, kapotte bloembakken, te kleine prullenbakken en lelijke elektrakasten worden door eigenaren, ondernemers en inwoners van de Tilburgse binnenstad gezien als grootste ergernis.
Twee jaar geleden is de gemeente Tilburg daarom een experiment gestart om de leefomgeving in Tilburg aantrekkelijker te maken. Een schone, groene, goed onderhouden openbare ruimte waar we prettig met elkaar kunnen wonen, leven en samen zijn. Dat is waar de gemeente Tilburg aan werkt en waar extra in wordt geïnvesteerd.
Muurschilderingen
Één van de voorbeelden van dit experiment zijn verschillende muurschilderingen in Tilburg. Muurschilderingen maken kale gevels spannend en aantrekkelijk. Iedereen kan ervan genieten. In dit experiment beschilderden kunstenaars lelijke muren in de stad – in nauw overleg met de omgeving. Er kwamen heel veel positieve reacties op de muurschilderingen. Inwoners waarderen deze relatief eenvoudige ingreep in hun leefomgeving.
Kunst of vandalisme?
Zowel muurschilderingen als graffiti kan als kunst, uiting van kunst of kunstvorm worden beschouwd, wanneer het aan een aantal voorwaarden voldoet. Deze voorwaarden zijn niet eenduidig vastgelegd, maar er zijn wel een aantal kenmerken waaraan muurschilderingen en graffiti moeten voldoen om als kunst erkend te kunnen worden. Velen die graffiti niet als kunst zien, zien het als uiting van vandalisme.
Uitingsvormen
Er zijn vele uitingsvormen van muurschilderingen en graffiti; denk aan het snelle en slordige aanbrengen van letters en onzedelijke leuzen in een enkele kleur ten opzichte van het in groepsverband aanbrengen van een muurschildering, waarbij meerdere graffitikunstenaars samenwerken. Zo gebeurde het ook dat in de zeventiger jaren van de vorige eeuw, graffiti zich in een aantal Amerikaanse steden van straatcommunicatie tot een vorm van kunst ontwikkelde. Letters werden hierbij alleen gebruikt als tag, de handtekening van de kunstenaar, en als ze echt een betekenis hadden in relatie tot het werk.
Het esthetisch aspect van graffiti
Om te beginnen is het esthetische aspect van muurschilderingen en graffiti van belang om te kunnen spreken van muurschilderingen en graffiti als kunstvorm. Slordig en snel gekalkte leuzen hebben heel duidelijk een veel lagere esthetische waarde dan één waar kunstwerk in de vorm van een samenhangende afbeelding bestaande uit tekens en tekeningen, zoals men ook een schilderij als kunstwerk kan zien.
Grote artiesten maken graffiti tot kunstvorm
In de jaren zeventig kwam pop art op, en hiermee kwamen ook muurschilderingen en graffiti als kunstvorm in beeld. Grote kunstenaars als Keith Haring en Jean-Michel Basquiat exposeerden hun werk, een vorm van graffiti op doek, in nationale en internationale musea. Hierdoor ging een grote massa graffiti als een nieuwe vorm van kunst zien.
Graffiti op doek in musea
Pas in 1980 werd er in New York de eerste grote officiële expositie van graffiti georganiseerd. Het duurde tot 1983 voordat dit naar Nederland overwaaide en het Groninger Museum en Museum Boymans te Rotterdam veel aandacht aan muurschilderingen en graffiti als kunststroming gaven.
Muurschilderingen en graffiti als uitingsvorm in communicatie en reclame
Ondanks dat muurschilderingen en graffiti nog vaak als vandalisme gekenmerkt kan worden, is het in de loop der jaren ook een uitingsvorm in communicatie en reclame geworden. De boodschap die men uit wilt dragen, wordt dan in de vorm van graffiti of een muurschildering gegoten.
Versiering van of in je huis of auto
Er zijn bedrijven die gespecialiseerd zijn in het toepassen van graffiti als versiering van je huis, auto, erfafscheiding of vuilcontainer. Of je nu een muur van de werkkamer, een gedeelte van je schutting of je auto wilt laten voorzien van graffiti, het kan allemaal. Alle kleuren, afbeeldingen en motieven zijn mogelijk! Overigens kan deze keuze voor muurschilderingen en graffiti ook preventief werken in de strijd tegen ongeoorloofde graffiti die op je eigendommen wordt aangebracht. Illegale graffiti spuiters zullen in de meeste gevallen een muur of ander object dat al voorzien is van graffiti, met rust laten. Binnen de graffiti geldt namelijk de ongeschreven regel dat je een piece, een grote samenhangende afbeelding, van een ander niet overschrijft.
Maatschappelijke acceptatie van muurschilderingen en graffiti?
Door de ontwikkeling dat graffiti in musea werd geëxposeerd, het gebruik van muurschilderingen en graffiti in reclames en het bewust laten aanbrengen van graffiti ter versiering, heeft graffiti in deze vorm een behoorlijk maatschappelijk draagvlak. Toch verwerpt het grootste deel van de mensen het verschijnsel van te pas en te onpas zonder toestemming aanbrengen van muurschilderingen en graffiti in welke vorm dan ook.
Graffiti, geen kunst maar vandalisme?
Welke uitstraling de muurschildering en graffiti ook heeft, veel mensen die graffiti niet zien als kunst beschouwen het als een vorm van vandalisme. Daar houdt voor hun dan ook de interpretatie van de muurbeschilderingen op, want in hun optiek is het domweg vervuiling en bekladding van andermans eigendommen.
Positief ontvangen in Tilburg
Tijdens het experiment van de gemeente Tilburg zijn er tien muurschilderingen verschenen op verschillende plekken in de stad. Al snel bleken ze in de smaak te vallen. Er volgden veel positieve berichten in het Brabants Dagblad, op Facebook en Twitter. Ook de woningbouwcorporaties zijn enthousiast. Het project heeft veel teweeggebracht bij de Tilburgers. Tijdens het maken van de muurschilderingen was vaak publiek aanwezig. Mensen maakten foto’s en wezen spontaan andere muren aan. Het experiment werkte aanstekelijk. Zowel Pizzabar Rijslust in de Willem II-straat als de supportersvereniging van Willem II werken aan een eigen muurschildering.
Add a comment