Monument Mgr. Joannes Zwijsen

Het Monument 'Joannes Zwijsen': Een Eerbiedwaardige Herinnering aan een Rooms-Katholieke Pastor

Op het Willemsplein in Tilburg prijkt het bronzen herinneringsmonument van Mgr. Joannes Zwijsen, vervaardigd door de  beeldhouwer Toon Dupuis en gegoten door Kunstgieterij A. Prowaseck in 1933. Dit gedenkteken, dat tegenover 'zijn' kerk staat en uitkijkt naar de voormalige pastorie van de geestelijke, biedt een indrukwekkende blik op het leven en de nalatenschap van deze invloedrijke rooms-katholieke figuur.

Mgr. Joannes Zwijsen: Emancipator en bisschop

Mgr. Joannes Zwijsen was niet zomaar een geestelijke; hij groeide uit tot een van de belangrijkste emancipatoren van het rooms-katholieke Nederland in de eerste helft van de 19e eeuw. Als bisschop van 's-Hertogenbosch en later de allereerste Nederlandse aartsbisschop, speelde hij een cruciale rol in het verankeren van de katholieke emancipatie. Zijn invloed reikte verder dan het religieuze domein, en zijn organisatorisch talent leidde tot een indrukwekkend netwerk van kerkelijke, politieke en zakelijke contacten.

Een leven gewijd aan verbetering

Joannes Zwijsen schrok van de misstanden in Tilburg, zoals analfabetisme, armoede en verwaarlozing van kinderen. Gedreven door zijn overtuiging zette hij zich in voor verbeteringen, vooral op het gebied van onderwijs. Hij streefde ernaar dat de jeugd voor hun Eerste Communie kon lezen en schrijven, waardoor ze niet hoefden te werken voordat ze twaalf jaar oud waren.

Moordaanslag en symboliek

In juli 1863 overleefde Joannes Zwijsen een onopgehelderde moordaanslag, wat symbolisch wordt weergegeven door het kussen onder zijn voet. De medaillons achter het beeld, ingebed in de muur van de kerk, verbeelden vier prominente katholieke voormannen uit die periode.

Toon Dupuis en Kunstgieterij A. Prowaseck: Meesters in Ambacht

Het beeldhouwwerk van Toon Dupuis getuigt van vakmanschap en artistiek inzicht. Geboren in Antwerpen in 1877, leerde hij het vak van zijn vader en studeerde aan de Tekenacademie in Antwerpen. Als actieve beeldhouwer en docent aan de Haagse Tekenacademie heeft Dupuis zijn stempel gedrukt op de kunstscene.

Kunstgieterij A. Prowaseck, gevestigd in Leiden, speelde een cruciale rol in het realiseren van het monument. Gespecialiseerd in het gieten van brons, koper en aluminium, leverde de gieterij hoogwaardig vakmanschap voor standbeelden, plaquettes en penningen.

Het monument 'Joannes Zwijsen' staat niet alleen als eerbetoon aan een markante geestelijke, maar ook als een artistiek meesterwerk dat de samenwerking tussen Toon Dupuis en Kunstgieterij A. Prowaseck eert. Het blijft een tastbare herinnering aan een tijdperk van katholieke emancipatie en maatschappelijke verbeteringen